Bonifikata w przypadku zbycia nieruchomości przez obdarowanego nie zawsze do zwrotu
Nowy pogląd na sprawę Sądu Najwyższego i Apelacji Katowickiej
Wiele osób nie zdawało sobie sprawy z tego, że ustawa o gospodarce nieruchomościami w swoim literalnym brzmieniu uniemożliwiała skorzystanie z bonifikaty przewidzianej tą ustawą osobie obdarowanej przez pierwotnego nabywcę lokalu komunalnego poprzez zbycie lokalu przed upływem 5 lat od daty nabycia i przeznaczenie środków w ciągu roku na własne cele mieszkaniowe. Art. 68 ust. 2a pkt 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami stanowi, że obowiązku zwrotu bonifikaty nie stosuje się jeżeli jeśli środki uzyskane ze sprzedaży lokalu wykorzystane zostały w ciągu 12 miesięcy na nabycie: a) innego lokalu mieszkalnego będącego przedmiotem prawa własności lub przedmiotem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, albo b) nieruchomości przeznaczonej lub wykorzystywanej na cele mieszkaniowe będącej przedmiotem prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego. Zgodnie z dominującym do tej pory orzecznictwem przepisu tego nie stosowano względem osoby bliskiej, która otrzymała nieruchomość od pierwotnego nabywcy, a następnie przed upływem 5 lat ją zbyła i przeznaczyła w ciągu roku środki ze sprzedaży na własne cele mieszkaniowe. Taki był dominujący pogląd Sądu Najwyższego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31.03.2022 r., II CSKP 39/22 i z 22.01.2021 III CSKP 26/21). Pogląd ten uległ jednak zianie. W wyroku z 22 czerwca 2023 roku (sygn. akt: II CSKP 1589/22) Sąd Najwyższy wskazał że „Brak wyraźnego odesłania do art. 68 ust. 2a ustawy o gospodarce nieruchomościami przy normowaniu sytuacji prawnej osób bliskich pierwotnego nabywcy nie jest przejawem zamierzonego przez ustawodawcę zamiarem pozbawienia tych osób uprawnienia, nadanego w sposób wyraźny pierwotnemu nabywcy, umożliwiającego poprawienie sytuacji mieszkaniowej bez obowiązku zwrotu kwoty równej zwaloryzowanej bonifikacie”. Pogląd ten podzielił Sąd Apelacyjny w Katowicach w sprawie, w której reprezentowaliśmy naszego klienta podając, że „Sąd Najwyższy nie podzielił tradycyjnego zaopatrywania, opartego wyłącznie na wykładni językowej i odwołując się do współczesnych koncepcji wykładni prawa nakazującej uwzględnienie różnych metod wykładni, wskazał, że sama okoliczność, iż wykładnia językowa nie prowadzi do różnych wyników, nie stanowi wystarczającej podstawy do zaniechania poszukiwania właściwego sensu normy prawnej przez odwołanie się do poza językowych metod wykładni”. Najkrócej rzecz ujmując Sąd Apelacyjny w Katowicach przyjął za Sądem Najwyższym, że przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami w zakresie prawa zbycia nieruchomości bez utraty bonifikaty mają odpowiednie zastosowanie do osób bliskich pierwotnemu nabywcy, jeżeli będąc obdarowane nieruchomością zakupioną z bonifikatą zbyły ją przed upływem 5 lat od daty nabycia i w ciągu roku przeznaczyły kwoty ze sprzedaży na własne cele mieszkaniowe. Jeżeli masz taki problem i gmina zwróciła się do ciebie o zwrot bonifikaty skontaktuj się z naszą kancelarią. Chętnie pomożemy !